De es
In dit artikel wil het eens over een boom hebben die in onze contreien heel algemeen is, maar die ook heel wat positiefs in zich heeft. Herinner je het moto, “ken je vrienden”. En zeker in een harde stiel als de landbouw is dit geen overbodige luxe, verder in het artikel een woordje meer hierover.
Geschiedenis en mythologie
Maar waarvan nu de naam van de boom? De mythologie rond de boom is al heel oud. In het het Germaans is de benaming voor die boom Yggdrasil. Ygg was één van de namen van Wodan, de Germaanse oppergod. Waaruit je al het belang kan afleiden die de boom had voor dat volk. Wodan zou de eerste mens uit een stuk essenhout hebben gesneden. Vikingen werden trouwens esmensen genoemd door de mensen die te lijden hadden onder hun voortdurende invallen. Maar dan om een andere reden. Hun wapens, boten, enz. waren namelijk van essenhout.
Zijn plek onder de zon
Maar genoeg over de mythologie en geschiedenis, en terug naar nu. Je ziet hem eigenlijk zowat overal, bijna op elke bodem. In Europa komt hij voor tot aan de Oeral, de grens met Azië, maar ook Zuid-Scandinavië en in het Middelands zeegebied. Je vindt hem ook veel in bossen, vooral Engeland en Zwitserland zijn daarvoor gekend. Daar is hij een echte bosboom. Hij heeft natuurlijk zijn voorkeuren, hij houdt van voedselrijke, kalkhoudende, en vochtige bodem. Maar is erg flexibel in zijn voorkeuren, hij houdt van voedselrijke, kalkhoudende, en vochtige bodem. Maar eveneens groeit hij ook op droge gronden.
Tot 40 meter kan hij worden (als hij de kans krijgt, want ook heel geschikt voor knotten). Als hij in bloei komt is hij aangewezen op de wind voor voortplanting. En de natuur, inventief als ze is, heeft hier onmiddellijk ingegrepen en de vruchtjes voorzien van vleugeltjes. ‘t Belangrijkste is dat hij, wat ze noemen, een pioniersoort is, hij maakt ook de weg vrij voor beuk en eik in het bos, maar verbetert ook de grond voor andere doeleinden. Bijvoorbeeld landbouw. Hij heeft een diepe wortel, en maakt de grond luchtig, en zeker in een regio als de onze met zware kleigrond allerminst een overbodige luxe (zoals ik al aanhaalde, ken je vrienden!). Andere bomen maken trouwens ook gebruik van de es zijn eigenschap. Als de grond te hard is, en de wortel kan niet uitgroeien, legt een jong boompje vaak de duimen. Als de grond bewerkt is door sterke wortels, en dus makkelijker doordringbaar, is het al een heel ander verhaal
Het hout
Het hout van de es is wel mooi, lichtgekleurd, taai en sterk. De Vikingen wisten dit al, zoals al gezegd, maar die kennis is er tot vandaag. Door zijn buigzaamheid wordt het immers nu nog altijd gebruikt voor gymnastiektoestellen, stelen van bijlen en spades. Het is door de vlamtekening ook een mooie houtsoort en geliefd om meubels en trappen van te maken. Voor binnengebruik is hij ideaal, maar hij weerstaat slecht aan weersinvloeden. Voor buitengebruik niet aan te raden dus. Es is ook prima brandhout. Het brandt niet alleen regelmatig, het ruikt ook aangenaam en het brandt ook als het wat vochtiger is nog goed, en in een streek waar de regen alomtegenwoordig is, het Noordelijk halfrond, natuurlijk wel handig. Het hout produceert een grote hitte, dus een relatief goedkope brandstof. Bovenop het voordeel dat hij makkelijk te knotten is en snel groeit. En op de koop toe is het redelijk licht (verplaatsen en stapelen is dus makkelijker), ook makkelijk te ontsteken en relatief er komt weinig rook vrij. Niets dan voordelen dus.
De natuur kan toch wonderlijk zijn, niet?
Bronnen:
http://www.stemderbomen.nl/pages/artikelen/art_es.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Es_(plant)
Geplaatst in Geen categorie
wouterbraeckman 
Interessante post