klaproos of kollebloem

De klaproos, rode papaver of kollebloem
Je zaait hem in tussen de maanden maart en mei en afhankelijk wanneer je hebt ingezaaid krijg je in de maanden mei, juni en juli een rood perkje.
Een beetje geschiedenis is altijd mooi meegenomen vind ik, en zeker hier
We zijn nu 2015. 100 jaar na de dag waarop nationalisten in Servië de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije Frans-Ferdinand hebben vermoord en zo de sneeuwbal tot rollen hebben gebracht die zou leiden tot het grootste conflict dat de wereld tot dan toe had gekend, wereldoorlog I.
En plannen waren vergevorderd om de Duitsers niet tot aan de Ijzer te laten komen, wel te stoppen aan de Dender. Met andere woorden, het heeft geen haar (bijna letterlijk) gescheeld of de landbouwers hier in de streek moesten constant opletten voor niet ontplofte munitie, en DOVO (ontmijningsdienst) moest niet rond Ieper grootscheepse acties doen maar hier. Sint-Lievens-Esse is dus op een haar na ontsnapt als zijnde een gemeente in het hinterland achter het Denderfront. Ninove zou dan misschien de plaats hebben ingenomen van Poperinge als de plaats voor verlof achter het front
21 oktober 1914 gaat de eerste slag om Ieper van start. De Duitsers vallen met alle geweld aan. Het Duitse regiment bestaat uit jonge vrijwilligers die deskundig die, noem het voor eer en glorie voor het vaderland naar voor stormen en één voor één door de Engelse beroepsmilitairen worden omgemaaid. De leuze, ‘kerstmis zullen we thuis vieren”, een leuze die bij beide partijen de ronde deed, werd zeker voor hen een loze belofte. In de nacht van 28 op 29 oktober wordt het sluizencomplex De Ganzepoot bij Nieuwpoort geopend bij hoog tij waarbij een eind kwam aan de bewegingsoorlog en kerstmis thuis vieren ook voor de rest van de Duitsers in die sector een ijle belofte werd.
Maar waarom vertel ik dit, ik kan gerust een boek volschrijven over dit conflict, en met name het Ijzerfront. Je kan mij nu onnozel verklaren, maar is het niet fascinerend? Naar het front gaan betekende zoveel als je eigen doodsvonnis tekenen, en toch bleef men er in slagen om honderduizenden te mobiliseren, of hoe desastreus de kracht van de psychologie en groepsdwang wel niet kan zijn. Soit, dit geheel terzijde, jullie de nodige informatie verschaffen laat ik over aan wikipedia.
Waarom ik erover begon, het symbool van de slag om Ieper is de poppy, de rode papaver. Er is zelf een gedicht over geschreven (zie onderstaand). De enige bloem die kon overleven in het niemandsland. De bloem als symbool voor alle troepen van de Common Wealth. En laat nu juist ook de klaproos het symbool van de Kollebloem zijn
Pioniersbloem
De klaproos is een echte pioniersplant. Vooral zonnige, droge en voedselarme zandgrond krijgt de voorkeur. Meestal plaatsen waar ze juist hebben gewerkt. Of waar de grond serieus is omgewoeld. Maar ook wegbermen. Hij stelt dus echt niet veel eisen. En nog een voordeel van de plant. Als zo een zaadje te diep onder de grond geraakt kan hij nog een hele tijd, en we spreken dan over tientallen jaren, kiemkrachtig blijven. En als de zon en de warmte er aan kan, schiet hij op. Niet voor niets was hij ver de enige bloem die in niemandsland tussen de twee strijdende partijen recht kon blijven.
Tegenwoordig worden de akkers zo intensief bemest in onze contreien dat een graanveld vol met klaprozen erin een rariteit is geworden. De intensieve landbouw in Vlaanderen en Nederland heeft zo goed haar werk gedaan dat overbemesting de norm is en de bloem haar natuurlijke omgeving, droge en voedselarme grond, immers weg is.
Waarom klaproos?
En waarom nu juist de naam klap voor de roos in klaproos. Heel simpel. Vroeger was hij een soort weersvoorspeller. Kwam het onweer er aan, dan ging de bloem dicht. De klap voor de roos was geboren. Een beetje zoals een denappel.
Wouter

In Flanders fields (luitenant-kolonel John McCrae, 1872-1918)
In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.
http://www.tuinadvies.be/klaproos_-_papaver_rhoas.htm
http://www.scheldeland.be/nl/grooteoorlog
http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20121119_00373960

Geplaatst in Planten

De knot- of schietwilg en zijn positieve eigenschappen

De Wilg of salix alba, een verdomd snelle groeier Weer zo een verhaal. In onze contreien is hij een deel van het landschap. Maar je ziet hem zoveel dat hij serieus ondergewaardeerd wordt. En straks…

Bron: De knot- of schietwilg en zijn positieve eigenschappen

Geplaatst in Geen categorie

urine

Mijn kinesist steekt me soms door dat ik te veel met materialistische zaken bezig ben, en wie weet heeft hij daar wel een punt.  Eerst een artikel over het zwarte goud, kalium, nu het vloeibare gou…

Bron: urine

Geplaatst in Geen categorie

Fosfor

We hebben al Kalium behandeld bij de heilige drie-eenheid van de meststoffen, kalium, fosfor en stikstof (NPK). Ook stikstof al. De volgende en laatste is dus fosfor. Daarmee wil ik zeker de andere…

Bron: Fosfor

Geplaatst in Geen categorie

Aardbei

Aardbei. Oogt mooi. En zeker vanuit mijn standpunt, ik ben totally into red! Kleur van de liefde, passie, socialisme, …  De plant is inheems, wat maakt dat hij geen speciale verzorging vergt.…

Bron: Aardbei

Geplaatst in Geen categorie

Rucola of raketsla

We doelen hier wel degelijk op de raketsla, dus niet op ricola, het zwitsers bedrijf dat kruidenbollen maakt. Rucola of raketsla is een slaplantje, en voor de liefhebbers een lekkernij. Ook hij is een telg der familie van de kruisbloemigen (bloemkool, rode kool, broccoli, spruitjkool, enz.). dus helemaal niet van de sla zoals de naam wel zou kunnen doen vermoeden. En de kruisbloemigen hebben één gemeenschappelijk iets. Ze zijn allen een grote vijand van moderne welvaartsziekten (kanker, alzheimer, …)

rucola

Geschiedenis

Het plantje komt van het Mediterrane gebied. De Grieken kenden het al en schreven er spijsverteringsbevorderende eigenschappen aan toe. Het waren dan de Romeinen die het plantje in onze contreien introduceerden. Waar er hier een rakket werd in gezien (vandaar de naam), zagen de Romeinen er vooral iets heel anders in. Het plantje zou lustopwekkende eigenschappen bezitten en werd gewijd aan Priapus, god van de vruchtbaarheid. Het plantje stond meestal voor een beeld gewijd aan de god. Gezond was hij zeker, en hij verdiende zeker een plekje in de medicinale tuinen, maar de Kerk had het wat moeilijk met de associatie met opwinding. Met als gevolg. In het, voor het grootste deel, Katholieke Europa is hij nooit doorgedrongen. Tot een paar decennia geleden. De Italiaanse keuken hervond de geneugden van het plantje, en nu word hij in de vreemdste gerechten gevonden.

Gezond

Waarvan hij het meest bekend is, is zijn hoge gehalte aan vitamine K. die vitamine gaat een rol spelen in de botvorming, en alzo tegen osteoperose helpen. Nog iets positiefs is dat het een middel is om beschadigde neuronen te herstellen, iets waar mensen wel baat kunnen bij hebben waar Alzheimer dreigt (een ziekte dat familiegebonden is trouwens). Er zit ook een ferme dosis vitamine A in, dus goed voor huid en ogen, vitamine C, en niet vergeten te vermelden foliumzuur.

Zijn plek onder de zon.

Als je iets in je groententuin plaats, dan wil je natuurlijk dat daar wat uit voortkomt. En aan rucola is het mooie dat hij het vrijwel overal goed doet. Met één ding moet je wel rekening houden, hij moet voldoende water hebben op de smaak goed te behouden. Hij mag dan wel geen familie zijn van sla, dat heeft hij er wel met gemeen, slakken zijn er zot op en kunnen veel kwaad doen.

Voor de mensen die starten met een eigen moestuintje is er het voordeel dat je er al vroeg mee kunt starten, februari, onder glas wel te verstaan. En zo vroeg op het jaar bedanken veel planten nog vriendelijk. De plant groeit heel snel, en dat is ook wel een voordeel, zeker voor diegenen die weinig geduld hebben. Het nadeel is dat ze ook snel in bloei komt, en je snel moet oogsten als je het echte bittere niet moet hebben. Je kan ook gerust tijdens de bloei nog blaadjes oogsten, maar dan moet je het extra bittere er wel bij nemen.

Tagged with: , , , , ,
Geplaatst in Geen categorie, Planten

Aubergine

Iedereen die regelmatig verse groenten klaarmaakt, kent wel aubergine. Geliefd in zowat elke keuken. Maar wat is er geweten van de plant?

aubergine

Eerst en vooral dat hij van de familie van de nachtschade is, dus van de aardappel en de tomaat en zo. En dat hij solanine bevat, wat hem giftig maakt. Eet hem dus nooit rauw. En net als de tomaat, moet je hem dus leiden bij het planten voor een goed resultaat en heeft hij veel warmte nodig. Het kan vrij in de grond, maar dan moet wel alles meezitten. Ook hier is er gelijkenis met de tomaat. Een zonnige, beschutte plek, een warme zomer … Maar het is en blijft België waarover we spreken, waarmee al één ding zeker is, een regenvrije zomer is heel twijfelachtig. Als ze goed kunnen groeien worden het heesters van anderhalve meter groot met ruwe, harige, wat grijsgroene bladeren. De bloemen zijn stervormig. De vruchten ovaal, met de nodige fantasie zie je er de vorm van een ei in, en daarom in de volksmond ook eierplanten genoemd.

Maar eerst een beetje geschiedenis. Wat ben je zonder? Want wie zijn geschiedenis niet kent is gedoemd het heden lijdzaam te ondergaan!

Van oorsprong zou hij van Myanmar komen. De plant zijn wortels liggen in dus Zuid-Oost-Azië. Dus niet Amerika, alhoewel nachtschade een belletje zou moeten doen rinkelen. In India en China is de vrucht al eeuwen bekend als we het hebben over het culinaire. ’t Zijn de Arabieren die hem naar Spanje hebben gebracht. Dus ook hier, leve de globalisering van de handel. Maar dit verklaart natuurlijk direct waarom een Zuiders klimaat beter voldeed aan zijn eisen om te groeien (en waarom hij best in een serre staat). In het Catalaans hadden ze een bepaalde naam ervoor, alberginia. In het Frans is het verworden tot aubergine. Wij zijn Frankrijk gevolgd, en dus vandaar de naam

Standplaats

Zoals al gezegd is de nodige zon een must voor de ontwikkeling van de plant. De behoefte aan warmte is zeker iets dat hij met de tomaat gemeen heeft, de nood aan warmte bij de aubergine is zelfs groter dan bij de tomaat. Van grond is de plant ook kieskeurig. In die zin dat hij goed voorzien moet zijn van organische stof. Wat extra organische mest in de winter ondergraven, op de plaats waar de groente moet komen, is zeker geen overbodige luxe.

Eigenschappen

Inzake het bevatten van vitamines en mineralen zijn we snel uitgepraat. Maar een bom van vezels, dat is hij zeker, dus met het nodige vocht voor de darmflora een grote deugd.

Voor de kok is de aubergine iets gemakkelijk, in de zin dat die een nogal neutrale smaakt heeft, en niet zo moeilijk is voor combinaties met andere ingrediënten.

Wouter

 

http://nl.wikipedia.org/wiki/Aubergine_(plant)

http://eten-en-drinken.infonu.nl/producten/59217-de-aubergine-of-eierplant.html

http://www.dewassendemaan.be/aubergine

Tagged with: , , ,
Geplaatst in fruit, Geen categorie, Planten

De es
In dit artikel wil het eens over een boom hebben die in onze contreien heel algemeen is, maar die ook heel wat positiefs in zich heeft. Herinner je het moto, “ken je vrienden”. En zeker in een harde stiel als de landbouw is dit geen overbodige luxe, verder in het artikel een woordje meer hierover.
Geschiedenis en mythologie
Maar waarvan nu de naam van de boom? De mythologie rond de boom is al heel oud. In het het Germaans is de benaming voor die boom Yggdrasil. Ygg was één van de namen van Wodan, de Germaanse oppergod. Waaruit je al het belang kan afleiden die de boom had voor dat volk. Wodan zou de eerste mens uit een stuk essenhout hebben gesneden. Vikingen werden trouwens esmensen genoemd door de mensen die te lijden hadden onder hun voortdurende invallen. Maar dan om een andere reden. Hun wapens, boten, enz. waren namelijk van essenhout.
Zijn plek onder de zon
Maar genoeg over de mythologie en geschiedenis, en terug naar nu. Je ziet hem eigenlijk zowat overal, bijna op elke bodem. In Europa komt hij voor tot aan de Oeral, de grens met Azië, maar ook Zuid-Scandinavië en in het Middelands zeegebied. Je vindt hem ook veel in bossen, vooral Engeland en Zwitserland zijn daarvoor gekend. Daar is hij een echte bosboom. Hij heeft natuurlijk zijn voorkeuren, hij houdt van voedselrijke, kalkhoudende, en vochtige bodem. Maar is erg flexibel in zijn voorkeuren, hij houdt van voedselrijke, kalkhoudende, en vochtige bodem. Maar eveneens groeit hij ook op droge gronden.
Tot 40 meter kan hij worden (als hij de kans krijgt, want ook heel geschikt voor knotten). Als hij in bloei komt is hij aangewezen op de wind voor voortplanting. En de natuur, inventief als ze is, heeft hier onmiddellijk ingegrepen en de vruchtjes voorzien van vleugeltjes. ‘t Belangrijkste is dat hij, wat ze noemen, een pioniersoort is, hij maakt ook de weg vrij voor beuk en eik in het bos, maar verbetert ook de grond voor andere doeleinden. Bijvoorbeeld landbouw. Hij heeft een diepe wortel, en maakt de grond luchtig, en zeker in een regio als de onze met zware kleigrond allerminst een overbodige luxe (zoals ik al aanhaalde, ken je vrienden!). Andere bomen maken trouwens ook gebruik van de es zijn eigenschap. Als de grond te hard is, en de wortel kan niet uitgroeien, legt een jong boompje vaak de duimen. Als de grond bewerkt is door sterke wortels, en dus makkelijker doordringbaar, is het al een heel ander verhaal
Het hout
Het hout van de es is wel mooi, lichtgekleurd, taai en sterk. De Vikingen wisten dit al, zoals al gezegd, maar die kennis is er tot vandaag. Door zijn buigzaamheid wordt het immers nu nog altijd gebruikt voor gymnastiektoestellen, stelen van bijlen en spades. Het is door de vlamtekening ook een mooie houtsoort en geliefd om meubels en trappen van te maken. Voor binnengebruik is hij ideaal, maar hij weerstaat slecht aan weersinvloeden. Voor buitengebruik niet aan te raden dus. Es is ook prima brandhout. Het brandt niet alleen regelmatig, het ruikt ook aangenaam en het brandt ook als het wat vochtiger is nog goed, en in een streek waar de regen alomtegenwoordig is, het Noordelijk halfrond, natuurlijk wel handig. Het hout produceert een grote hitte, dus een relatief goedkope brandstof. Bovenop het voordeel dat hij makkelijk te knotten is en snel groeit. En op de koop toe is het redelijk licht (verplaatsen en stapelen is dus makkelijker), ook makkelijk te ontsteken en relatief er komt weinig rook vrij. Niets dan voordelen dus.
De natuur kan toch wonderlijk zijn, niet?
Bronnen:
http://www.stemderbomen.nl/pages/artikelen/art_es.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Es_(plant)

Geplaatst in Geen categorie

De berk, betula

Het is ook een pioniersboom, eentje die weinig eisen stelt aan zijn omgeving, de bodem verbetert en de weg vrijmaakt voor andere boomsoorten. En en surplus kan hij ook goed tegen de koude. Dus drie serieuze voordelen om je in het Vlaamse land van een bestaan te verzekeren. Voor de meeste pioniersbomen is zonnebrand een gevaar. Je staat daar immers alleen, en op veel schaduw van anderen moet je dan niet rekenen. Daarom heeft moeder natuur hem in een wit jasje gestoken dat het zonlicht reflecteert

Hij kan wel goed tegen de koude, maar bij de boomgrens in ’t hoge Noorden kan ook de berk zich niet meer overeind houden. Hij kruipt dan over de grond als een struik, de dwergberk was ontstaan. Hetzelfde in de toendra trouwens. Een weetje, zoals ik al zei, hij kan zich als enige loofboom overeind houden in Groenland en IJsland. De beroemde pop-artieste Björk draagt de naam van de boom.

Vervellen, sap, leven

Één van de redenen dat hij zo geliefd was en is, is dat hij jaarlijks vervelt. De afgevallen repen schors hebben een witte kurklaag langs de buitenkant, en binnenin looistof. Die schors neemt bijna niets van vocht op. Als je een vuurtje wilt maken in een drijfnatte omgeving, verdomd handig dus. En in Scandinavië is regen niet echt een uitzondering.  Bij het vervaardigen van kano’s, in een land van meren het vervoermiddel bij uitstek, werd dan ook steevast berkenschors gebruikt. Nu nog trouwens wordt de vochtwerende eigenschap gebruikt om de huizen (daken) in Noorwegen te isoleren.

De sapstroom, nog zoiets opmerkelijks, is vrij sterk en begint al vrij vroeg. Als je een berk laat wenen (zijn sapstroom buiten de stam laten komen), niet overdrijven.  Al is het goedje nog zo zoet, dat de boom daarna het loodje legt, daar heeft niemand wat aan.  Per stam één snede maken rond nieuwjaar, er een plastieken fles onder hangen, en na drie weken de wond dicht maken (kaarsvet).  Het kan puur worden gedronken, is een hulpmiddel tegen lentemoeheid en lusteloosheid en is een alternatief voor honing en suiker

Berken leven samen met schimmels, een win-win-situatie.  De boom neemt met zijn bladeren voedingstoffen op, de schimmel gebruikt ze.  En de rest is voor de boom.  Een essentiële symbiose voor de boom, zeker op latere leeftijd.  Net zoals de Zwarte Els trouwens.  Een berk ouder dan drie jaar verplanten zonder kluit is dan ook hetzelfde als hem dood maken

Het hout. Dat is redelijk zacht. Laat zich makkelijk bewerken. Wordt heel veel als triplex verkocht.  Finland is hierin kampioen.  Als brandhout geeft het veel warmte af, maar verbrandt het snel.  Voor een kachel die de warmte opslaat om dan langzaamaan af te geven wel heel goed.  Als aanmaakblokjes wordt het ook veel gebruikt.

Ik denk wel dat het voorgaande artikel wel enige elementen kan geven om ook zo een boom te zetten, niet?

Wouter

Tagged with: , , , , , , ,
Geplaatst in bomen

Oost-Indische kers of Tropaeolum

Bron: Oost-Indische kers of Tropaeolum

Geplaatst in Geen categorie

koffiegruis en landbouw, wat is de link

Ik heb het al gehad geloof ik over de heilige drie-eenheid van de voedingsstoffen in de landbouw, de NPK-stoffen.  Stikstof, fosfor, en kalium.  Vooral dat laatste is hier belangrijk.  Koffiegruis zit namelijk vol kalium.  Zeker bij knolgewassen, en groenten die onder de grond groeien (ajuin, wortel, aardappel, noem het) geen overbodige luxe.  En dat is dus de link landbouw en koffiegruis.  In het volgende artikel zal ik dit meer proberen te duiden

Als je iets of wat groene vingers hebt en je zoekt informatie op over de bodem komt Kalium heel veel terug. Maar wat weten we er eigenlijk van? De naam Kalium zou van het Arabisch komen, al-qali. Men spreekt hier soms wel van potassium. Waarom die naam. De stof werd oorspronkelijk verkregen door hout met een vloeistof te mengen, en dit dan tot as te verhitten in een pot. Dus potassium.  Niet erg origineel, maar als de geschiedenis één ding leert dat is dat naamgeving vooral praktisch moet zijn.

Het is een heel reactief mineraal en daarom nooit vrij in de natuur te vinden, wel in zouten. Het heeft trouwens tot 1807 geduurd eer iemand uit Engeland het mineraal kon isoleren door elektrolyse en zo zout heeft kunnen scheiden van ons kostbaar mineraal kalium.

Maar wat betreft planten. Het is naast stikstof en fosfor één van de essentiële micromineralen die de plant nodig heeft. Kalium gaat vooral instaan voor de waterhuishouding in de cel, het transport van water, maar ook de stevigheid van je plant hangt ervan af. Het gaat de vorming van de wortels en de knollen bevorderen (dus zinnens aardappel of ajuin te planten, je weet wat te doen). Maar niet alleen onder de grond speelt het er rol, ook gaat het de vorming van vruchten bevorderen. Met dat hij de waterhuishouding regelt gaat het mineraal ook de gevoeligheid van droogte en vorst temperen. Bovenop het feit dat de plant veel weerbaarder is tegen schimmelziekten. En zijn grotere weerbaarheid in de grond speelt ook mee na de oogst, het bevordert de smaak en houdbaarheid.

Bij een te weinig kalium komen er dus gekleurde plekken op ’t blad, samen met minder grote bloemen. Sowieso is er dan minder knol- en wortelvorming en is hij gevoeliger voor weersomstandigheden. En met de voorspellingen over de komende klimaatsverandering kan er wel eens heel wat kalium nodig zijn.

En wat hij bij de planten doet, zoiets doet hij ook in ons lichaam. Om maar te zeggen, serieus gezond dus.

Waar kan je de stof nu in vinden. In groenten zit het vooral in tomaten, aardappels, ook pinda’s, linzen, bananen,zwarte bessen en olijven. Voor de rest, in iets dat bij zowat alle Belgen thuis terug te vinden is, namelijk koffie en koffiegruis. Dus eer je een koffiefilter achteloos in de vuilbak kiepert, denk twee keer na, je kijkt misschien naar het nieuwe zwarte goud. Urineer af en toe eens in de tuin, en dan voorzie je de bodem ook van een serieuze dosis kalium (in urine zitten trouwens zowat alle essentiële stoffen voor de plant). Deftig, nee, maar wel verdomd efficient. Je kan natuurlijk ook af en toe de stal uitmesten zo je beesten hebt. In hout zit het natuurlijk ook (potassium, weet je nog?) En als je je echt niet kan houden, in de tuinwinkel bij de meststoffen vind je genoeg.

Tagged with: , ,
Geplaatst in meststoffen